نجمه خاتون همسر امام کاظم(ع) و مادر امام رضا(ع) وفاطمه معصومه(س). او کنیزی بود که توسط حمیده همسرامام صادق(ع) خریداری و به امام کاظم(ع) بخشیده شد.
وی کنیزی از اشراف عجم (غیرعرب) بود که در بین عرب‌ها متولد شده‌بود.[۱] بعضی وی را اصالتاً اهل شهر نوبه در شمال آفریقا و برخی از اهل جزیره مارسی در جنوب فرانسه می‌دانند. از این‌روی وی به خَیزُران مَرسِیه و شَقْرَاء نُوبِیه و تکتم نیز شناخته می‌شد.
معروفترین اسم وی نجمه خاتون است ولی از وی به نام‌های تکتم و سمانه، نیز یاد شده است.
تاریخ ازدواج نجمه خاتون با امام کاظم(ع) مشخص نیست، حمیده مادر امام کاظم(ع) در خواب پیامبر(ص) را می‌بیند که به وی دستور می‌دهد نجمه را به ازدواج فرزندت موسی در آور، به زودی بهترین فرزند از او متولد می‌شود. من به این دستور عمل نمودم و نجمه را به ازدواج امام کاظم در آوردم.[۱۰]در مورد زمان وفات نجمه خاتون گزارشی به دست ما نرسیده ولی محل دفن وی طبق بعضی از اقوال مجاور قبر حمیده همسر امام صادق(ع) در (مشربه‌ام ابراهیم) واقع در منطقه العوالی در شرق قبرستان بقیع است.
